Świadczenia socjalne w Szwajcarii

Mieszkasz w Szwajcarii i chcesz dowiedzieć się, jakie świadczenia socjalne możesz otrzymać? Dowiedz się więcej Świadczenia socjalne w Szwajcarii.

Cóż, wiedz, że kraj ten oferuje solidną sieć wsparcia społecznego — zarówno dla rodzin z dziećmi, osób w trudnej sytuacji finansowej, bezrobotnych, jak i nowoprzybyłych.

Jeśli więc borykasz się z problemami dochodowymi, zdrowotnymi lub mieszkaniowymi, istnieją programy, które mogą pomóc ci żyć z większym poczuciem bezpieczeństwa i godności.

W końcu system szwajcarski słynie z równoważenia solidarności i indywidualnej odpowiedzialności — i możesz mieć prawo do znacznie więcej, niż myślisz.

W tym artykule dowiesz się więcej o najbardziej pożądanych świadczeniach socjalnych w Szwajcarii i poznasz krok po kroku proces ubiegania się o każdy z nich.

No to idziemy?

1. Zasiłek rodzinny: miesięczna pomoc dla osób z dziećmi

Po pierwsze, jeśli masz dzieci i pracujesz w Szwajcarii (nawet jako obcokrajowiec), prawdopodobnie przysługuje Ci miesięczny dodatek, zwany „assignment pour enfant”.

Ponadto, gdy Twoje dzieci rozpoczną naukę zawodową lub studia wyższe, możesz otrzymać dodatek edukacyjny.

🟠 Ile otrzymujesz?
Zależy to od kantonu, ale generalnie:

• 200 do 300 CHF miesięcznie na dziecko
• 250–400 CHF miesięcznie na osobę młodą w trakcie szkolenia

🟢 Kto może go otrzymać?

• Pracownicy etatowi z dziećmi poniżej 16 roku życia
• Do 25 roku życia, jeżeli dziecko jest w trakcie szkolenia
• Rodzice mieszkający w Szwajcarii lub w kraju, który zawarł umowę dwustronną (np. Francja, Portugalia, Włochy)

🔵 Jak złożyć wniosek krok po kroku:

1. Poproś swojego pracodawcę o formularz „Demande d'allocation familiale” (lub pobierz go ze strony internetowej caisse de compensation w Twoim kantonie).
2. Wypełnij swoje dane i dane swojego dziecka.
3. Dołącz kopię broszury rodzinnej lub aktu urodzenia.
4. Dostarczone do pracodawcy lub bezpośrednio do funduszu kompensacyjnego (Caisse de compensation).
5. Poczekaj na zatwierdzenie i rozpoczęcie płatności.

2. Subside pour l'assurance-maladie: pomoc w opłaceniu ubezpieczenia zdrowotnego (LaMal)

W Szwajcarii ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowe, ale też drogie.

Na szczęście rząd oferuje dotację (appelé subside), aby pomóc rodzinom i osobom o niższych dochodach opłacać miesięczne składki.

🟠 Ile otrzymujesz?

• Zależy to od Twoich dochodów i wybranej franczyzy.
• Może pokryć od 100 do 1001 TP3T miesięcznej składki

🟢 Kto może go otrzymać?

• Osoby legalnie zamieszkujące w Szwajcarii
• Roczny dochód gospodarstwa domowego poniżej pułapu ustalonego przez kanton
• Młodzi dorośli w trakcie szkolenia również mają prawo

🔵 Jak złożyć wniosek krok po kroku:

1. Wejdź na stronę internetową swojego caisse cantonale d'assurance-maladie (np. ge.ch dla Genewy, vd.ch dla Vaud).
2. Pobierz lub wypełnij formularz wniosku o dotację online.
3. Dołącz kopię ostatniego zeznania podatkowego lub zaświadczenia o dochodach (attestation de revenu).
4. Wyślij na wskazany adres lub dostarcz osobiście.
5. Poczekaj na odpowiedź z zatwierdzoną kwotą.

Wskazówka: W niektórych kantonach dotacja odnawia się automatycznie. W innych należy składać wniosek co roku.

3. Assurance chômage: ubezpieczenie na wypadek bezrobocia

Straciłeś pracę i legalnie mieszkasz w Szwajcarii?

Możesz mieć prawo do zasiłku dla bezrobotnych, który zapewni Ci comiesięczny dochód, podczas gdy będziesz szukać nowej pracy.

🟠 Ile otrzymujesz?

• 70% poprzedniej pensji (lub 80%, jeśli masz dzieci lub niskie dochody)
• Czas trwania zależy od tego, jak długo pracowałeś wcześniej

🟢 Kto może go otrzymać?

• Pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę w ciągu ostatnich 12 miesięcy
• Osoby posiadające zezwolenie B, C lub obywatelstwo szwajcarskie
• Obowiązkowa rejestracja w Regionalnym Biurze Pośrednictwa Pracy (ORP)

🔵 Jak złożyć wniosek krok po kroku:

1. Po zwolnieniu należy natychmiast udać się do ORP (Office régional de placement).
2. Zabierz ze sobą dokumenty: kartę pracy, list rezygnacyjny, umowę, dowód osobisty.
3. Zarejestruj się jako bezrobotny.
4. Będziesz zapraszany na rozmowy kwalifikacyjne i będziesz musiał udowodnić, że aktywnie poszukujesz zatrudnienia.
5. Otrzymasz formularz demande d'indemnités, który zostanie zarejestrowany w Caisse de chômage.

Ważne: Osoba, która zrezygnuje bez uzasadnienia, może zostać pozbawiona wypłaty wynagrodzenia przez okres do 60 dni.

4. Pomoc społeczna: wsparcie dla osób, które nie mają już środków

Jeśli znajdujesz się w krytycznej sytuacji — jesteś bez pracy, bez dochodów i bez ubezpieczenia od bezrobocia — możesz zwrócić się do pomocy społecznej.

Jest to jednak ostateczność, ale może zagwarantować mieszkanie, wyżywienie, transport, opiekę zdrowotną i minimum podstawowych środków do życia.

🟠 Ile otrzymujesz?

• Zależy to od kantonu, ale jest zgodne z wytycznymi Conférence suisse des institutions d'action sociale (CSIAS)
• Średnio 1000–1500 CHF miesięcznie dla osoby samotnej, plus pomoc w opłacaniu czynszu i ubezpieczenia zdrowotnego

🟢 Kto może go otrzymać?

• Osoby legalnie zamieszkujące w Szwajcarii
• Osoby nieposiadające własnych środków i nieuprawnione do innej pomocy (np. zasiłek dla bezrobotnych)
• Cudzoziemcy posiadający ważne zezwolenie, ale podlegający indywidualnej ocenie

🔵 Jak złożyć wniosek krok po kroku:

1. Udaj się do ośrodka pomocy społecznej w swojej gminie lub mieście.
2. Poproś o spotkanie (wywiad) z pracownikiem socjalnym.
3. Zabierz ze sobą dokumenty: paszport, zezwolenie na pobyt, konto bankowe, dowód dochodów/wydatków.
4. Wyjaśnij swoją sytuację i uzupełnij dokumentację.
5. Opracowany zostanie plan socjalny, który może zapewnić pomoc doraźną.

Uwaga: Osoby otrzymujące zasiłek socjalny mogą mieć trudności z odnowieniem niektórych rodzajów zezwoleń (takich jak L lub B), dlatego zawsze warto skonsultować się z pracownikiem socjalnym.

5. Przydział świadczeń z tytułu macierzyństwa i ojcostwa

Czy właśnie urodziłaś dziecko?

W Szwajcarii matki i ojcowie mają prawo do zasiłku w trakcie urlopu rodzicielskiego, nawet jeśli są obcokrajowcami.

🟠 Ile otrzymujesz?

• 80% wynagrodzenia za 14 tygodni dla matek
• 80% wynagrodzenia za 2 tygodnie dla rodziców

🟢 Kto może go otrzymać?

• Pracownicy, którzy wykonywali pracę przez co najmniej 5 miesięcy przed porodem
• Osoby posiadające ważne zezwolenia (B, C, L lub szwajcarskie)

🔵 Jak złożyć wniosek krok po kroku:

1. Poproś swojego pracodawcę lub kasę kompensacyjną o formularz „Demande d'allocation de maternité”.
2. Wypełnij wraz z lekarzem i pracodawcą.
3. Załącz akt urodzenia dziecka.
4. Dostarczono do izby rozliczeniowej.

Wreszcie świadczenie wypłacane jest bezpośrednio matce/ojcu lub pracodawcy, zależnie od przypadku.

Podsumowanie: Twoje prawa istnieją — i są w Twoim zasięgu.

Szwajcaria ma solidny system socjalny, oparty na współpracy kantonów, gmin i podmiotów federalnych.

Jeśli zatem legalnie mieszkasz w danym kraju — nawet jeśli jesteś obcokrajowcem — możesz skorzystać z wielu z tych form wsparcia.

Sekret jest więc prosty: jasne informacje, prawidłowa dokumentacja i szybkie działanie.

Teraz, gdy już wiesz, jakie świadczenia socjalne są dla Ciebie najbardziej pożądane, wybierz te, które odnoszą się do Twojej sytuacji i rozpocznij proces.

Przecież proszenie o pomoc nie jest oznaką słabości, lecz mądrości.